‘युनिभर्सिटी अफ साउदन क्यालिफोर्नियामा’ एकवर्षे कोर्स गरिरहेका नरेश केसीले अमेरिकाकै ‘सनडान्स फिल्म फेस्टिभल’का लागि जम्मा तीन दिनमा ‘डाइङ क्यान्डल’ को स्क्रिप्ट लेखेका थिए । नरेशले सनडान्सका लागि लेखेको स्क्रिप्टले उता त केही पाएन तर यही स्क्रिप्ट अहिले नेपाली फिल्ममा अनुवाद भएर प्रदर्शनका लागि तयार भएको छ । फिल्म आउँदो शुक्रबारबाट देशभर प्रदर्शन हुँदै छ । मेडिकल साइन्सको पढाइ छाडेर फिल्मी दुनियाँमा लागेका नरेशले फिल्मबाट ‘ठिकै’को अपेक्षा राखेका छन् । तर, नरेशले ठिकैको अपेक्षा राखेको फिल्मले अमेरिकाकै ‘क्विन्स फिल्म फेस्टिभल’मा छायांकन तर्फको विधामा अवार्ड जितिसकेको छ भने थप पाँच फेस्टिभलमा छनोट भई प्रदर्शन सकिसकेको छ । चाँडै नै ‘रोमियो एन्ड मुना’ को निर्देशन गर्न लागेका नरेशले नागरिकसँग फिल्मसँग सम्बन्धित रहेर कुराकानी गरे। कुराकानीको  अंश :

निर्देशक बन्ने सोच कसरी आयो ?
    
मेरो जन्म नुवाकोटको गाउँमा भएको हो । पूरा गाउँभरिमा हाम्रो घरमा मात्र टिभी थियो । सारा गाउँ टिभी हेर्न हाम्रो घरमा आउँथ्यो । पछि भिसिआरको सिस्टम आयो । बुबाले काठमाडौंबाट फिल्म लगेर एक दुई रुपैंया लिएर फिल्म देखाउन थाल्नु भयो । यसरी सानो उमेरमा नै फिल्म मेरो दैनिकीको हिस्सा बन्यो । पछि घरमा भिसिआर रहेन त रहेन तर मेरो फिल्म हेर्ने आदत भने गएन । मेरो घरबाट नजिकै बट्टार बजार थियो । म स्कुलमा कम भिडियो हलमा ज्यादा हुन थालें ।

पछि तपाईंले मेडिकलको पढाइ गर्नुभयो ? डाक्टर बन्नु पर्ने मान्छे कसरी डाइरेक्टर बन्नु भयो?

फिल्मको लतका कारण कक्षामा नौमा म सात विषयमध्ये ६ वटामा फेल भएँ । सार्वजनिक बेइज्जतको विषय बन्यो । यसपछि चेत खुल्यो । एसएलसी दिँदासम्म रिकभर गरें । एसएलसीमा ७६ प्रतिशत आयो। फस्ट डिभिजन भए पछि साइन्स पढ्न गाह्रो भएन ।

विज्ञान पढ्न थालेपछि त फिल्मको लत छुट्यो होला नि ?

भाग्य भनुँ कि दुभाग्र्य । एसएलसीपछि आइएस्सी पढ्न सिद्धार्थ वनस्थली आएँ । क्लास पनि यस्तो ठाउँमा प¥यो जहाँको झ्यालबाट एनएफडिसीको सुटिङ स्टुडियो छर्लङ देखिन्थ्यो । आधा समय स्टुडियोमा को आए गए भनेर हेर्नमै जान्थ्यो । अझ गीतको सुटिङ छ भने त गीतको आवाजले डिस्टर्ब गरेर क्लास नै रद्द हुन्थ्यो । जहाँ गए पनि फिल्मले छोडेन ।

कहिले साँच्चिकै महसुस भयो कि म फिल्मका लागि रहेछु अरुका लागि हैन भनेर ?

सिद्धार्थबाट आइएस्सी सक्नेबित्तिकै मैले अरुण खन्नासँग ‘इन्स्टिच्युट अफ टेलिभिजन फिल्मस् एन्ड परफर्मिङ आर्टस्’मा चार महिनाको कोर्स गरें । यो कोर्स गरेपछि बल्ल मैले मेरो रुची ठम्याएँ । यसअघि मैले फिल्म भनेको मिथुनले खेलेको जस्तो हुनुपर्छ भन्ने बुझाइ थियो । तर, यही चार महिनाको दौरानमा मैले विश्वका क्लासिक फिल्म हेर्न पाएँ । फिल्मप्रतिको बुझाइमा व्यापक परिवर्तन भयो । यसपछि लाग्यो म अरु जे पढे पनि फिल्ममा मास्टर्स चैं गरी छाड्छु ।

मास्टर्स गर्न न्युयोर्क पुग्नुभयो ?

पुगें । तर, यो यात्रा मेरो जिन्दगीको सबैभन्दा कठिन यात्रा थियो । आमयुवालाई झैं मलाई पनि घरमा बजारमा बिक्ने विषय पढ्ने दबाब थियो । मेरो गन्तव्य फिल्म हो भन्ने थाहा हुँदाहुँदै पनि परिवारको मन राख्न मैले आयुर्वेदिक मेडिसिनमा ब्याचलर सकें । सँगसँगै केही फिल्ममा सहायक निर्देशकको रुपमा काम गरिरहेको थियो । त्यो मध्ये ‘सानो संसार’ एउटा थियो । सन् २००६ मा कलेज इन फिल्म स्टडिज खुल्यो । पढ्छुभन्दा भन्दै दुई वर्षपछि बन्द भयो । पछि फेरी अस्कर कलेज खुल्यो । ‘सानो संसार’मा काम गरे वापतको पैसा लगेर विद्यार्थी बनें । तर, फाइनल परिक्षा दिने बेलामा पैसा भएन । पहिलो सालको परिक्षा नै हाप्नु पर्ने अवस्था आयो । लगभग अन्तिम दिनमा पैसा सापटी लिएर फर्म भरें । परिक्षा दिएँ । रिजल्ट आउँदा फस्ट भएछु । फस्ट हुनेलाई दोस्रो वर्षमा पूरा छात्रवृत्तिको व्यवस्था रहेछ । दोस्रो वर्ष पैसा लागेन । दोस्रो वर्ष पनि टप गरेपछि ब्याचलर सकियो । अस्करबाट निस्कने बित्तिकै न्युयोर्क फिल्म एकेडेमीमा अप्लाई गरें । कलेजले पत्यायो । त्यहाँ एक वर्षको कोर्स गरें ।

न्युयोर्क एकेडेमीमा छनोट हुन के के कुरा चाहिने रहेछ ?

अहिले के छ थाहा छैन । तर, मैले उतिबेला निवेदन दिँदा आफूले काम गरेका तीन वटा फिल्मको रेकमन्डेसन चाहिन्थ्यो ।

यसपछि ‘डाइङ क्यान्डल’ बनाउनुभयो ?

हैन । न्युयोर्कमा पढिरहँदा थाहा भयो क्यालिफोर्नियाको युनिभर्सिटी न्युयोर्कको भन्दा राम्रो रहेछ । फेरि त्यहाँ पनि पढ्न थालें । यही बेला सनडान्समा स्क्रिृप्ट कम्पिटिसन भइरहेको थाहा पाएँ । कोसिस गरुँ न त भनेर तीन दिन लाइब्रेरीमा बसेर लेखें । पछि त्यहाँको कोर्स सकेपछि मसँग दुईटा विकल्प थिए । उहीँ बसेर १० हजार डलर कमाउने काम गर्ने वा नेपाल आएर ‘डाइङ क्यान्डल’ बनाउने । मैले दोस्रो विकल्प रोजें ।

‘डाइङ क्यान्डल’को कथाको स्रोत के थियो ?
 
मैले त्यतिबेला गोविन्द गोठालेको ‘च्यातिएको पर्दा’ भर्खरै पढेको थिएँ । केहीअघि पढेको ओ हेनरीको कथा ‘गिफ्ट अफ म्यागी’ पनि दिमागमै थियो । दुवै कथालाई मर्ज गरेर नेपाली परिवेशमा कथा लेख्न सुरु गरें । लेख्न सुरु गर्दा म अर्पण थापा र सिर्जना सुब्बाको प्रेम कथा लेख्न चाहान्थें । तर, सब प्लट चाहियो भनेर सिर्जनाको भाइको कथा निकालें । पछि लेख्दै जाँदा ३० पेजसम्म पनि कथामा अर्पणको प्रवेश भएन । त्यसपछि लाग्यो, यो प्रेमकथा अर्कै मोडमा गयो । यसरी फिल्म दिदी भाइको प्रेमकथा बन्यो ।

फिल्म हेर्नेहरुले पूरा फिल्म एउटा घरमा सुरु भएर घरमै सकिएको टिप्पणी गरेका छन् ? एउटै लोकेसनमा सक्ने तपाईंको बाध्यता थियो कि प्रयोग हो यो ?

प्रयोगभन्दा पनि यो मेरो बाध्यता थियो । अमेरिकामा फिल्म पढुन्जेल मैले निर्देशनभन्दा पनि प्रोड्युसिङ ज्यादा बुझेको थिएँ । नेपाल फर्केर फिल्म फिल्म गर्ने भनेपछि आफूसँग भएका ६÷७ स्क्रिृप्टमध्ये सुटिङका लागि सजिलो लागेर यो फिल्म गरेको हुँ । हामीसँग पैसा धेरै थिएन तर पनि फिल्म बनाउनु थियो । यस्तोमा ‘डाइङ क्यान्डल’ बाहेक अर्को विकल्प थिएन ।

नेपालमा आर्ट हाउस फिल्महरु व्यापारिक रुपमा लगभग असफल छन्, फिल्मबाट कस्तो अपेक्षा राख्नुभएको छ ?

ठिकैको अपेक्षा छ । मलाई भयंकर व्यापार गर्छ यसले भन्ने पनि लागेको छैन । यत्ति हो, लागेकै दिन नउत्रियोस् ।

प्रकाशित: २६ माघ २०७३ ०३:३२ बुधबार